Prawo cywilne to jedna z najważniejszych gałęzi prawa polskiego, którego przepisy znajdują swoje zastosowanie praktycznie w każdym aspekcie naszego życia. Nie inaczej jest z prawem pracy, które jest ściśle związane z prawem cywilnym.
Luka prawna
Prawo cywilne może być zastosowane w relacjach pracownik a pracodawca tylko w momencie, gdy występuje tzw. luka prawna, a więc sytuacja, która została pominięta w polskim systemie prawa pracy. Mówi o tym art. 300 kodeksu pracy, w którym czytamy, że w sprawach nieuregulowanych prawem pracy do stosunku pracy stosuje się odpowiednio przepisy kodeksu cywilnego, o ile nie są one sprzeczne z normami prawa pracy.
Podstawowe kryteria zastosowania prawa cywilnego
Przepisy prawa cywilnego stosuje się względem stosunku pracy, gdy dana kwestia nie jest regulowana normami kodeksu pracy, ani żadnymi innymi przepisami związanymi z prawem pracy. Przepisy prawa cywilnego należy właściwie modyfikować w sytuacji, która nie została opisana w normach prawa pracy. Należy również sprawdzić czy nie zachodzi sprzeczność z przepisami prawa pracy zanim zastosowane zostanie prawo cywilne. Kazusy z rozwiązaniami dostępne na rynku księgarskim dają rozwiązania konkretnych i najczęstszych przypadków w tym zakresie.
Przykłady zastosowania prawa cywilnego w stosunkach zatrudnieniowych
Umowa przedwstępna
Jedną z sytuacji, w których można zastosować przepisy prawa cywilnego jest sporządzenie tzw. umowy przedwstępnej, w której pracodawca zobowiązuje się do zatrudnienia w niedalekiej przyszłości kandydata na pracownika. Mowa tu o zastosowaniu art. 389 oraz 390 k.c. Taka umowa przedwstępna ma przede wszystkim zawierać najważniejsze postanowienia właściwej umowy przyrzeczonej, a mianowicie: rodzaj wykonywanej pracy, termin rozpoczęcia współpracy oraz wysokość ustalonego wynagrodzenia.
Dobra osobiste
Kolejnym przykładem jest ochrona dóbr osobistych pracownika przez pracodawcę. Prawo pracy w całości nie reguluje zagadnień dotyczących dóbr osobistych. Dlatego też stosuje się w takich przypadkach art. 23 k.c., w którym wymienione zostały podstawowe dobra osobiste człowieka, jak: zdrowie, wolność, swoboda sumienia, nazwisko lub pseudonim, wizerunek, tajemnica korespondencji, nietykalność mieszkania, twórczość naukowa, artystyczna, wynalazcza oraz racjonalizatorska.
Czynność prawna
Zawarcie umowy oraz jej wypowiedzenie wymaga dobrowolnych oświadczeń obu stron. W takich wypadkach stosuje się przepisy wynikające z prawa cywilnego, które dotyczą tzw. czynności prawnych. Chodzi tutaj o art. 61 § 1 k.c., który mniej więcej mówi, że oświadczenie woli jest złożone w momencie, gdy można się z nim zapoznać w formie pisemnej.
